27 marca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Teatru. Święto zostało uchwalone w 1961 roku, na pamiątkę otwarcia Teatru Narodów w Paryżu, które miało miejsce 27 marca 1957 roku.

Na tę okazję przygotowaliśmy garść wspomnień o amatorskiej działalności teatralnej w Hajnówce.

Poniższe materiały pochodzą z albumu "Hajnówka w starej fotografii" (2007), "Dzieje Hajnówki do 1944 roku" W. Tatarczyka (2000) oraz ze zbiorów prywatnych Witolda Tatarczyka przekazanych przez jego rodzinę do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Hajnówce.

 

W Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego amatorski teatr szkolny zorganizował nauczyciel Ottokar Stoklasa, pod jego kierownictwem wystawiano sztuki "Łobuzowanie", "Złoty cielec", "Teść", "Podejrzana osoba", "Ciotka Karola",  W organizacji TUR grupę teatralną organizował Czesław Obuchowicz i E. Kuszman, nosiła nazwę "Pobódka", a sztuki teatralne i występy satyryczne prezentowała w kinie LUX i w świetlicy Fabryki Chemicznej.

Pracownicy ZKL zorganizowali zespół teatralny we własnej świetlicy. Na scenach hajnowskich występowały teatry objazdowe. Jeden z takich teatrów prowadzony przez Czesławę i Pawła Siekierzyńskich zakończył swój żywot w Hajnówce, zbankrutował, rozpadł się. Siekierzyńscy zostali w Hajnówce i przyczynili się do rozwoju teatru amatorskiego w Domu Leśnika. (W. Tatarczyk, "Dzieje Hajnówki do 1944 roku", Hajnówka 1990, s. 49)

Skan 007

[powyżej skan fotografii z albumu "Hajnówka w starej fotografii", s. 212]

Podpis pod zdjęciem: Teatr Państwowej Szkoły Przemysłu Drzewnego. Sztuka "Ciotka Karola" Thomasa Brandona w reżyserii i scenografii Tadeusza Bołoza, 1934. Stoją od lewej:. 1. Tadeusz Czarkowski, 2. Paweł Fabicki, 3. Marian Bołoz, 4. Ottokar Stoklasa, 5. Zych. Siedzą od lewej: 2. Tadeusz Bołoz, 3. Zych, 5. Maria Porowska.

Skan 008

[powyżej skan fotografii z albumu "Hajnówka w starej fotografii", s. 213]

Podpis pod zdjęciem: Teatr Czesławy i Pawła Jerzego Siekierzyńskich. Dom Kultury "Leśnik", 1937. W sztukach Siekierzyńskich grali: Eugenia Bieniakońska, Stanisław Bill, Tadeusz Czarkowski, Bronisława Ewertowska, Edward Garbowski, Artur Gartkiewicz, Giedrojć, Witold Gołąb, Karolina Gondek, Marian Kacprzak, Witold Karpowicz, Henryk Kiersnowski, Genowefa Kłosińska, Stanisław Kowalski, Wanda Kulgawczyk, Kulpanowska, Kazimiera Kuźmicka, Wiesława Marcinkiewicz, Danuta i Jadwiga Michalak, Niusia Pilska, Teresa Olejnicka, Tadeusz Padewski, Edward Poniecki, Teresa Smolska, Halina Stocka, Aleksander Stulnik, Wiera Tokarzewicz, Zofia Wołosowicz, Ryszard Wysocki, Małgorzata Zielińska, Aleksy Zin, Władysław Zin.

Skan 009

[powyżej skan fotografii z albumu "Hajnówka w starej fotografii", s. 216]

Podpis pod zdjęciem: Teatr Siekierzyńskich. "Balowa sukienka". Dom Kultury "Leśnik", 1947. Stoją od lewej: 1. Adam Zagaja, 2. Ryszard Gryglicki, 4. Wanda Michalak, 5. Paluch. Siedzą od lewej: 1. Danuta Kamińska, 2. Jadwiga Michalak, 3. Jakubowski, 4. Eleonora Macewicz, 5. Lech Kiersnowski, 6. Danuta Michalak.

 

Skan 006

[powyżej skan fotografii z książki W. Tatarczyka "Dzieje Hajnówki do 1944 roku", Hajnówka 2000, s. 50]

Podpisy pod zdjęciami:

Zespół teatralny Fabryki Chemicznej kierowany przez J. Franczaka

Spotkanie u astronoma. Siedzą od lewej: siostra wojewody, P. Rakowiecka, wojewoda Zyndram Kościałkowski, żona wojewody, M. Berezowska. Stoją od lewej: starosta bielski, naczelnik bezpieczeństwa, dr Józef Jacuński, dr Tadeusz Rakowiecki, inż. Ignacy Kończykowski.

 

Skan 010

W roku 1945 Czesława i Paweł Siekierzyńscy zorganizowali w Hajnówce teatr amatorski. Młodzież garnęła się do ról. Początkowo teatr ten istniał przy PCK, występował na scenie w Leśniku i pozostał jako teatr Leśnika. Już w roku 1945 wystawiono sztukę "Sublokator" Grzymały Siedleckiego. Sztuka ta poza artyzmem odzwierciedlała stosunki hajnowskie. Tu było dużo sublokatorów. W roku 1948 na festiwalu wojewódzkim teatr amatorski z Hajnówki zajął pierwsze miejsce. Wystąpił ze sztuką "Niedźwiedź" Czechowa.

W roku 1948 aktorzy Siekierzyńscy wyjechali z Hajnówki. Kierownikiem świetlicy Klubu Fabrycznego został Jan Jakubowski i on kierował teatrem do 1951 r.

Latem 1953 r. teatr wznowił działalność pod kierownictwem Władysława Zina odpowiedzialnego za działalność kulturalno-oświatową w Związku Zawodowym i Aleksego Zina, który był reżyserem. Aktorzy pracowali społecznie, dochód z występów przeznaczony był na rozwój teatru. Bezpłatnie grano dla żołnierzy miejscowej jednostki. Grano przy lampach naftowych. Ludność występy przyjmowała serdecznie. Teatr uczył dobrych manier, poprawnej polszczyzny. Występował w Hajnówce, Czeremsze, Białowieży, Białymstoku, Bielsku Podlaskim, Kleszczelach, Łomży, Narwi, Narewce.

Podpis pod zdjęciem: Grają Cz. i P. Siekierzyńscy

 

Skan 011

Grano następujące sztuki:

"Skiz" G. Zapolskiej,

"Staś", G. Zapolskiej,

"Grube ryby", W. Bałuckiego /1955/

"Klub kawalerów, W. Bałuckiego

"Śluby panieńskie", A. Fredry

"W małym dworku" T. Ritnera

"Głupi Jakub", T. Ritnera /1956/

"Damy i Huzary", A. Fredry

"Imieniny Pana Dyrektora", Skowrońskiego i Słotwińskiego /1955/

"30 srebrników", Howarda Fasta /1954/

"Marcowy kawaler", Blizińskiego

"Matka", Szaniawskiego

"Gdzie diabeł nie może", Niewiarowicza

"To i owo na perłowo", rewia w 1955

"Świeczka zgasła"

"Wojna z żonami"

 

Podpis pod zdjęciem: "Moralność Pani Dulskiej". Grupa aktorów teatru amatorskiego w Leśniku od lewej siedzą: D. Kulpanowska, K. Kuźmicka, Pilska /Szerszonowicz/, Cz. Siekierzyńska /w roli Dulskiej/, Wiera Tokarzewicz.

Stoją: Gedrojć, Władysław Zin, Leon Tokarzewicz, Antoni Jędruszek, P. Siekierzyński, Henryk Kiersnowski, Danuta Domagała, Flisińska, Gedrojciowa.

 

Skan 012

Podpis pod zdjęciem: Grupa aktorów w 1951 r. z kierownikiem J. Jakubowskim

 

Skan 013

Podpisy pod zdjęciami:

"Ich czworo", G. Zapolskiej, 1954 r.

1954 r., "Trzydzieści srebrników" Howarda Fasta. Grali: Stocka H, Smolińska, Alina Olejnicka, Aleksy Zin, Władysław Zin.

 

Skan 014

 Podpisy pod zdjęciami:

"Imieniny Pana Dyrektora" /1955/

"Grube ryby" - W. Bałuckiego /1955/

Od lewej: Bobkiewicz S., Wysocki R., Gołąb W., Kulgawczykówna W., Padewski T., Flisińska K., Zin Wł., Kowalski St., Połoński M., Padewska I.

 

Skan 015

Podpis pod zdjęciem: Aleksy Zin - kierownik teatru amatorskiego w latach 1953-56

 

Skan 016

Teatr kukiełkowy zorganizował w Domu Leśnika Jan Jakubowski w 1950 roku. Kukiełki wytwarzali: Tadeusz Czarkowski i Aleksander Stulniuk. Grali: Jan Jakubowski, Sergiusz Golonko, Halina Stocka, Stanisław Kowalski, Danuta Michalak, M. Płoński, Tamara Wołk, Władysław Zin. Zespół wystawiał sztuki: "Biada temu kto nie umie czytać", "Jak Kasia pogubiła gąski", "Lis przechera".

W latach 1951-52 Jan Jakubowski prowadził zespół kukiełkowy w Komendzie Milicji Obywatelskiej. W roku 1953 powrócił do świetlicy Domu Leśnika i nadal prowadził zespół kukiełkowy. W roku 1954 wystawiono sztukę "Zielony mosteczek" Kownackiej. Była ona grana jeden raz w Hajnówce i kilka razy we wsiach sąsiednich. Następna sztuka "O Marysi Biedocie" była już wystawiana w Hajnówce wielokrotnie.

W sierpniu 1955 r. kierownictwo teatru kukiełkowego przejął Władysław Zin i jeszcze tego roku teatr wystawił sztukę "O Krasnalu Hałabale". W roku 1956 wystawiono bajkę M. Konopnickiej "O straszliwym smoku, prześlicznej Królewnie, biednym Szewczyku i Królu Gwoździku".

Podpis pod zdjęciem: Aktorzy teatru kukiełkowego

Tamara Wołk-Lewonowicz zorganizowała i prowadziła teatr kukiełkowy w Szkole Zawodowej w 1954 r. Teatr ten zajął drugie miejsce w eliminacjach wojewódzkich.

 

Skan 017

W Zespole Szkół Zawodowych teatr szkolny organizowała Irena Kostera w latach 1966-1974. Zespół ten występował w szkołach na terenie Hajnówki i w Białymstoku.

Podpis pod zdjęciem: Zespół teatralny ZSZ w sztuce "Kordian" 1974 r.

 

Skan 018

 W roku 1974 Irena Kostera przeszła do Liceum Ogólnokształcącego i tam organizowała teatr szkolny.

Podpis pod zdjęciem: "Kordian" J. Słowackiego grany 1974 r. w ZSZ. Staszek Piórkowski - Kordian, Barbara Litwin - Laura

W roku 1976 zespół teatralny ZSZ pod kierownictwem Łarysy Karpiuk wystawił "Skąpca" Moliera.

Podpis pod zdjęciem: Zespół teatralny ZSZ 1976 r. w sztuce "Skąpiec" Moliera

 

Skan 019

 Członkowie szkolnego zespołu teatralnego ZSZ w 1976 r. zorganizowali wieczór wspomnień. Spotkanie odbyło się przy świecach i herbacie z udziałem kierownika amatorskiego zespołu teatralnego Leśnika inż. Aleksego Zina, opiekunki zespołu  mgr Łarysy Karpiuk, członków poprzedniego zespołu teatralnego i członków Zarządu Samorządu Szkolnego. Atmosfera była szczera i swobodna, wspominano swoje przygody na scenie, przeżycia. Ale to był już ostatni zespół teatralny, od tego czasu w ZSZ nie ma teatru.

Podpis pod zdjęciem: Zespół teatralny ZSZ w 1976 r.

 

Skan 020

 Podpis pod zdjęciem: Zespół teatralny ZSZ w 1976 r.

 

Skan 021

W Domu Nauczyciela działał zespół teatralny w latach 1964-1968. inicjatorem, założycielem, reżyserem, scenografem i aktorem tego teatru był Wiktor Kabac. Zespół ten wystawił:

"Klucz do przepaści", Gruszczyńskiego

"Więzienie", Sawina.

W zespole teatralnym Domu nauczyciela grali: Mikołaj Grygoruk, Wiktor Kabac, Irena Kostera, Jerzy Słowikowski, Jan Syczewski.